مهدی اخوان ثالث در سال ۱۳۰۷ در مشهد چشم به جهان گشود.  پدرش عطار و زاده نهرج يزد بود كه بعدا به مشهد كوچ كرده بود. اخوان نخست به  موسيقی روی آورد ولی با منع پدرش كم كم به سوی شعر رفت. نخستين شعرش را – سه قطره با داستان دوستی ها - در مشهد در حدود هفده سالگی سرود. در همين دوران نصرت منشی باشی استاد كهنسال انجمن ادبی مشهد تخلص " اميد" را برای اخوان انتخاب كرد كه تا آخر حيات با او ماند.
در ۱۳۲۶ رشته آهنگری هنرستان مشهد را تمام كرد و در همين رشته كار كرد. سا بعد به تهران آمد و آموزگار شد. در 1329 با ايران اخوان ثالث(دختر عمويش) ازدواج كرد و در 1330 اولين مجموعه او به نام "ارغنون""چاپ گرديد.
دهه بيست، دهه پايان اختناق بيست ساله رضاشاهی و اوج فعاليت سياسی در ايران بود. اخوان نيز به فعاليت های سياسی روی آورد تا آنجا كه در سال 1330 سرپرستی صفحهء ادبی روزنامه "جوانان دمكرات" به عهده او گذاشته شد. همينجا بود كه با شاعران جوان آن‌روز چون سياوش كسرايی، سايه، احمد شاملو،  نصرت رحمانی و ديگران آشنا شد. در سال 1332 پس از كودتای نظامی دستگير و مدتی زندانی شد و تولد نخستين دخترش به‌نام لاله را در زندان جشن گرفت. 
پس از آزادی از زندان در ۱۳۳۶ به كار در راديو پرداخت و مدتی بعد به تلويزيون خوزستان منتقل شد. بعدها در راديو وتلويزيون و در برخی دانشگاه ها ادبيات را تدريس كرد. پس از انقلاب به عضويت شورای هنرمندان و نويسندگان ايران درآمد. در سال ۱۳۶۰ اخوان ثالث كه صميمانه از انقلاب دفاع می كرد بدون حقوق و با محروميت از تمام مشاغل دولتی بازنشسته شد و اين محروميت تا آخر حيات او ادامه يافت.
در ۱۳۶۹ به دعوت خانه فرهنگ آلمان برای نخستين بار به خارج رفت و چند ماهی پس از بازگشت از سفر در روز يكشنبه 4 شهريور 1369 در بيمارستان مهر تهران درگذشت و پيكرش در جوار آرامگاه فردوسی به خاك سپرده شد.
 

دفتر های شعر

 ارغنون - تهران - ۱۳۳۰

 زمستان - زمان - ۱۳۳۵

 آخر شاهنامه - زمان - ۱۳۳۸

 از اين اوستا - مرواريد - ۱۳۴۴

 منظومه شكار - مرواريد - ۱۳۴۵

 پاييز در زندان - روزن - ۱۳۴۸

 عاشقانه ها و كبود - جوانه - ۱۳۴۸

 بهترين اميد - روزن - ۱۳۴۸

 گزيده اشعار - جيبی - ۱۳۴۹

 در حياط كوچك پاييز در زندان - توس - ۱۳۵۵

 دوزخ اما سرد - توكا - ۱۳۵۷

 زندگی می گويد اما باز بايد زيست - توكا - ۱۳۵۷

 ترا ای كهن بوم و بر دوست دارم - مرواريد - ۱۳۶۸

و از كتاب های وی می توان به " بدعت ها و بدايع نيما يوشيج" و " عطا و لقای نيما يوشيج" اشاره كرد.