محمد خاتمی، در ابتدای هفته ای که در پايان آن سه انتخابات يک کاسه شده خبرگان، شوراها و ميان دوره ای مجلس قرار است برگزار شود، در گفتگوی مشروحی با خبرگزاری ايسنا دلهره های خود از نتيجه انتخابات را با مردم در ميان گذاشت. خاتمی پيش از هر مسئله ای ابتدا موضع گيری مجمع روحانيون مبارز برای عدم ارائه ليست برای مجلس خبرگان را توضيح داد. مجمعی که تمام اعضای آن روحانی و عمدتا روحانيون حکومتی دوران آيت الله خمينی و بعضا در دوران اصلاحات بوده اند و عقبه آنها مجمع مدرسيه و محققين حوزه علميه قم است که روحانيون منتقد، نوانديش و طرفدار اصلاحات در آن عضويت دارند. يعنی دو طيف سياسی و حوزه ای روحانيون مخالف نظرات و عملکرد شورای  نگهبان و تا حدودی رهبری علی خامنه ای. مجمع مدرسين حوزه علميه قم از حمايت روحانيونی نظير آيت الله موسوی اردبيلی و آيت الله صانعی برخوردارند که اولی عضو شورای انقلاب و حتی از جمله سه کانديدای شورای رهبری پس از درگذشت آيت الله خمينی بود و دومی از روحانيون هميشه حاضر در بيت آيت الله خمينی و يک دوره نيز عضو شورای نگهبان با حکم آيت الله خمينی!

خاتمی درارتباط با عدم ارائه ليست برای مجلس خبرگان گفت:

در مجمع روحانيون مبارز سياست‌ها بر اساس نظرات جمع اتخاذ می‌شود. تصميم‌ها در اين تشكل به صورت تحميلی اتخاذ نمی‌شوند و درباره موضع عدم شركت در انتخابات خبرگان نيز مدتها بحث كرديم و نهايتا به اين نتيجه رسيديم در اين انتخابات ليست ندهيم.

در نظام جمهوری اسلامی ايران اگر مجلس خبرگان درست عمل كند كاملا وجهه‌ی مردمسالاری نظام مشخص می‌شود؛ زيرا صرف نظر از شخص حضرت امام(ره) يا مقام رهبری صحبت بر سر اين نيست كه اختيارات رهبر به عنوان يك نهاد چقدر است، مهم اين است كه صاحب اين اختيار آيا مسووليتی در مقابل يك نهاد بشری دارد يا اينكه فقط بايد گفته شود او در مقابل خدا مسوول است؟ در نظام‌های مردمی هر فرد و شخصيتی، حتی در بالاترين مقام قدرت و قداست در مقابل يك نهاد مردمی مسوول است و در نظام ما مجلس خبرگان مسووليت چنين نظارتی را بر عهده دارد.

در نظام ما مجلس خبرگان وظيفه نصب، نظارت و سوال كردن را برعهده دارد و آن ركن نيز پاسخگوست و حيطه‌ وظايف اين مجلس تا حدی است كه حتی می‌تواند رهبر را عزل كند، لذا بايد مجلس خبرگانی در اين قد و قواره ساخت تا به مفهوم واقعی بتواند وظايفش را عملی كند.

رييس جمهور سابق كشورمان همچنين تصريح كرد: به اعتقاد من مجلس خبرگانی كه وجود دارد حتی اگر با حسن نيت تنظيم شده باشد، از بعد جامع‌نگر بودن بواسطه غيبت بسياری متخصصان مستعد از آن، جامعيت لازم برخوردار نيست.

تمايل داشتيم فضا بازتر بود و همه كسانی كه به اصل نظام اعتقاد دارند و حتی به تقويت رهبری تأكيد دارند، اما نظرهای خاصی دارند شركت كنند. اما اين امر محقق نشد كه دليلش هم می‌تواند هم عدم ثبت‌نام كانديداهای مورد نظر ما باشد و هم رد صلاحيت بسياری از چهره‌های مورد نظرمان در مرحله بررسی صلاحيت‌ها.

با وضعيتی كه فراهم آورند، تقريبا می‌توانيم جهت‌گيری و ماهيت كلی خبرگان آينده را در نظر بگيريم. قطعا چهره‌هايی هستند كه حضورشان در مجلس خبرگان هم ادای دين به آن شخصيت‌هاست و هم باعث تقويت مجلس خبرگان می‌شود. امروز افراد بسياری وجود دارند كه شعار طرفداری از امام و انقلاب را می‌دهند اما در بحران شانه خالی می‌كنند.

آيا حضور آيت‌الله توسلی كه امين امام(ره) بود به تقويت مجلس خبرگان نمی‌انجامد؟ همچنين حضور شخصيتی مانند آيت‌الله هاشمی رفسنجانی با آن سابقه، آگاهی، تجربه و دلسوزی مفيد به حال مجلس خبرگان نيست؟ من معتقدم كه در بحران‌هاست كه ارزش افراد مشخص می‌شود. حضور دكتر حسن روحانی نيز به لحاظ آگاهی و خبرگی‌اش در مجلس خبرگان مفيد است. فكر می‌كنم چنانچه بخواهيم می‌توانيم حداكثر حدود شش نفر ديگر را پيدا كنيم كه در تهران كانديدا شده‌اند و صاحبان ديدگاه و مرام نزديك‌ به بينش امام(ره) و مصلحت جامعه هستند. لذا اگر آنها به مجلس خبرگان راه يابند حتی اگر در اقليت هم قرار گيرند بسيار مؤثر خواهد بود.

تلاش اين است كه اين بزرگواران رأی نياورند يا رأی آنها بسيار پايين باشد. بر اين اساس حتما برای مقابله با اين توطئه بايد به صحنه آمد و در انتخابات شركت كرد.

در برخی شهرستان‌ها نيز كانديداهايی وجود دارند كه حتما نيروهای خوشفكر و اصلاح‌طلب سراغ آنها خواهند رفت و از كانديداتوری آنها حمايت می‌كنند. به گروه‌ها و ستادهايمان در شهرستان نيز اعلام كرديم به تناسب وضعيت از كانديداتوری اين افراد حمايت كنند. حاكم شدن تفكرهايی كه هماهنگ با معيارهای امام(ره) و روزگار ما نيست دغدغه‌ی اين انتخابات است

حضور چهره‌هايی در انتخابات مجلس خبرگان حضور يافته اند كه در عين قبول نداشتن اصل جمهوريت به صراحت اين مسأله را اعلام می‌كنند. برای اين طيف طبعا حضور مردم اهميتی ندارد بلكه هرگونه تفكر و سليقه‌ای را كه مخالف خود بدانند حذف می‌كنند، اگر از راههای قانونی توانستند، عمل می‌كنند وگرنه از راه تبليغات يا به هر صورت ديگری عمل خواهند كرد.

اينكه اعلام شود مجلس خبرگانی تشكيل شود كه چهره‌هايی كه از اركان نظام هستند در آن نباشند توطئه و انحراف انقلاب از مسيرش نيست؟ نمی‌تواند به دنبال آن طرحهايی وجود داشته باشد كه جمهوری اسلامی از نظر تئوری و عملی از محتوای خود خارج شود؟ هرچند كه انگيزه‌خوانی نمی‌كنم و تصورم اين است كه طرح كنندگان اين مباحث انگيزه خير دارند، اما احساس خطر می‌كنم؛ زيرا زمانی كه آتش در جايی می‌افتد اگر آگاهانه يا ناآگاهانه باشد فرقی نمی‌كند، آنجا خواهد سوخت.

هركس دلش برای ايران و سرنوشت آن می‌سوزد و معتقد به معيارهای امام و ملت بزرگ ايران است بايد متوجه اين مسائل باشد. در شرايطی كه آنها خواهان تشكيل مجلس منهای هاشمی يا روحانی هستند مردم بايد تلاش كنند مجلس با حضور اين شخصيت ها تشكيل شود.

برخلاف انتخابات خبرگان درانتخابات شوراها تنوع كانديداها بيشتر است زيرا رد صلاحيت‌های اين انتخابات از آنجا كه در اختيار شورای محترم نگهبان نبود با معيارهای منطقی‌تر انجام شد، اگرچه در بعضی جاها سمت‌گيری‌هايی شده كه در نهايت اصلاح‌طلبان را مجبور كرد تا در مركز چند استان ليست ندهند.

عده ای می خواهند فضای بسته را بر انتخابات حاكم ‌كنند. با حضور پررنگ مردم اين نقشه خنثی می شود و دستگاه‌هايی كه با پشتوانه رأی مردم بر سر كار بيآيد نظام جمهوری اسلامی را مقتدر می کنند.

اكثريت نبايد بگذارد سليقه‌ای كه متعلق به اقليت است، حاكم شود، گرچه گرايشات اقليت همواره برای ما محترم خواهد بود. بايد بدانيم كه درغيبت ما مشكلات بيشتر می‌شود. البته در حضورمان نيز مشكلات وجود دارد، اما بايد به صحنه بياييم و بتدريج مشكلات را حل كنيم، تا جامعه وارد مسيری شود كه اكثريت می‌خواهد.