|
روزنامه چپ گرای "یونگه ولت" چاپ آلمان، در
شماره 8/8/2009 خود متن گفتگوی مشروحی را با علی خاوری رهبر
حزب توده ایران منتشر کرده است. این گفتگو بر محور انتخابات
اخیر، جنبش اعتراضی مردم و سمت گیری تحولاتی انجام شده که در
ایران جریان دارد. این گفتگو را که توسط رضا نافعی از زبان
آلمانی به فارسی برگردانده شده و در وبلاگ وی بنام "آینده ما"
انتشار یافته، با اندکی ویراستاری (اجتناب ناپذیر) و تلخیص
منتشر می‌کنیم.
علی خاوری که در زمان شاه 15 سال زندانی
بوده و با بسیاری از مذهبیون حاکم و معزول (از جمله آیت الله
منتظری) از زندان شاه آشناست و با انقلاب 57 آزاد شد، در
ابتدای این مصاحبه در باره تنگناهای امنیتی فعالیت توده ایها
در داخل کشور می‌گوید:
«کسانی که در ایران حکومت می‌کنند چه قبل
از انقلاب 1979 و چه بعد از آن حزب توده ایران را به چشم یکی
از جدی ترین و موثر ترین نیروهای اپوزیسیون می‌نگرند.
دلائل و ریشه‌های این شناخت را باید در
نبرد سرسختانه حزب ما علیه دسپوتیسم و برده پروری رژیم شاه و
رژیم اقای خامنه‌ای دید. رژیم کنونی علیه نهاد‌های اجتماعی و
دموکراتیک، سیاسی- اجتماعی و فرهنگی ملت ما عمل کرده، به اهداف
انقلاب مردمی 1979 که خواستار آزادی، عدالت و استقلال بود
خیانت کرده است.
میل دارم تاکید کنم که اکنون فعالیت حزب
توده ایران نه کاملا ولی عمدتا از تبعید صورت
می گیرد و هدایت می‌شود. البته
وسائل ارتباط جمعی الکترونیک انقلابی در امکانات احزاب و ساز
مان‌های اپوزیسیون علیه حکومت پلیسی و سانسور رژیم مذهبی
بوجود آورده است .
هدف کلیه فعالیت‌های حزب ما در خارج اثر
گذاری روی رویدادهای داخل کشور است. هدف ما آنست که بتوانیم
شرکت فعال در نبرد‌های سیاسی توده‌ای و جنبش ایران داشته
باشیم. فعالیت حزب ما متکی بر
سابقه‌ای تقریبا هفتاد ساله است.
خوانندگان شما می‌توانند تصور کنند، وقتی
رژیمی اعتراض مسالمت آمیز شهروندان
خود را که به تقلب انتخاباتی اعتراض
دارند چنین خشن و خونین سرکوب می‌کند، چه برخوردی با
توده‌ای‌ها که مخالف رژیم‌‌اند و حضورعلنی آنها دارد. رژیم با
توسل به تمام وسائل سرکوب، تبلیغ و خیانت در پی از میان
برداشتن ماست.
یونگه ولت: پرزیدنت احمدی نژاد در
انتخابات سال 2005 در درجه اول با کسب آراء
فقیرترین اقشار جامعه در انتخابات
پیروز شد. آیا این اقشار توانستند در چهارسال گذشته از سیاست
او واقعا بهره‌ای ببرند؟
خاوری. احمدی نژاد طی چهار سال گذشته تمام
امکانات تبلیغاتی را بکار گرفت تا
بتواند در دوره دوم انتخابات موفق
شود. برای تبلیغات مردم فریب او رسانه‌های
دولتی بکار گرفته شدند. وسائلی که
او برای انتخاب در دور دوم انتخابات ریاست
جمهوری بکار گرفت از جمله عبارت
بودند از صحنه سازی سفر به استان‌ها و دادن قول
های بی ارزش به مردم، نمایش تعصب
مذهبی و باصطلاح اصولگرائی، صرف میلیون‌ها دلار برای تبلیعات و
نمایش‌های پرخرج برای کسب حمایت محروم ترین مردم. گروه‌های
مذهبی – همسو با او- و خود خامنه‌ای از وی حمایت کردند. او دست
ارگان‌های امنیتی و نظامی، مانند سپاه پاسداران و نیروی بسیج
باز گذاشت و امکانات و اختیارات آنها ر ا گسترش داد و از این
طریق تداوم منافع پولی و حفظ امتیازات بخش‌های مهمی از این
دستگاه‌های دولتی را وابسته به ادامه حکومت خود ساخت.
علیرغم همه این امکانات و مقدمات، سر انجام
نیز متوسل به تقلب شد و رای میلیون‌ها مردم را در انتخابات
ریاست جمهوری دزدید و همین میلیون‌ها مردم دست به تظاهرات
اعتراضی زدند که همه از آن آگاه اند.
با توجه به پیامد کارهای منفی و زیانبار
دولت احمدی نژاد علیه مردم - هم در عرصه
اقتصادی و اجتماعی و هم در زمینه
آزادی‌های فردی و یا سیاست خارجی- اکثریت عظیم
مردم کاملا آگاهانه علیه این
سیاست‌ها در انتخابات حضور یافتند. فقط چند ساعت پس از بسته
شدن حوزه‌های رآی گیری نتیجه شمارش آراء 40 میلیونی مردم به
نفع وی اعلام شد.
این وضع و اسناد ارائه شده دیگر و همچنین
اطلاعاتی که بعدا آشکار شد، همگی روشن
ساختند که در انتخابات تقلب شده
است. این تقلب سبب خشم عمومی مردم شد و در پی
آن واقعیات خونین و دردانگیزی در
زندگی سیاسی کشور ما رخ داد که سبب گشت اعتماد مردم به دولت
بکلی و بگونه‌ای بازگشت ناپذیر از بین برود.
دلیل آنچه که بعد از تقلب در نتیجه
انتخابات، طی اعتراضات مردمی رخ داد و در آینده نیز باید در
انتظار آن بود، بحرانی عمیق و فاصله‌ای ژرف را میان حکومت
ومردم به نمایش گذاشت. اکنون با اطمینان می‌توان گفت که
اکثریت مردم اعتماد خود را به رژیم برای همیشه از دست داده
اند. دوران اعتراضات سخت و فزاینده، هم در سطح و هم در عمق
جامعه آغاز گشته است. این آغازی است برای پایان رژیم مطلقه،
مردم فریب و قرون وسطائی در میهن ما.
یونگه ولت: جنبش اعتراضی مردم پس از
انتخابات 22 خرداد به وسعت در عرصه بین‌المللی منعکس شد. این
جنبش واقعا نماینده کدام اقشار اجتماعی است؟ میزان نفوذ چپ
ایران در این جنبش چقدر است؟
خاوری: جنبش کنونی در میهن ما، تمام اقشار
جامعه را در بر گرفته است. مردم خود، و کشور را با مخاطراتی
روبرو می‌بینند که در درجه اول ناشی از ندانم کاری،اراده
گرائی،
ماجراجوئی و مردم فریبی حکومت است. مردم نگران عواقب این سیاست
برای وضع خود و آینده کشور هستند. تردید نیست که نیروهای چپ
با اعتقاد به حمایت از کارگران و زحمتکشان و ارزشی که برای
آزادی و دموکراسی قائل‌‌اند همواره و در هر لحظه در نبرد خلق
ما سهیم اند. از جمله در قیام عظیمی که اکنون در ایران شاهدید.
آنها برای آشکار کردن واقعیات و برانگیختن آگاهی مردم
همواره نقش فعال خود را داشته و خواهند داشت .حزب ما نیز هم
پیش از انتخاباتی که در باره سرانجام آن در حال گفتگو هستیم و
هم طی انتخاباتی که انگیزه جنبش مردم برای دست یابی به حقوق
دموکراتیک خودشان است در کنار و در میان مردم بوده است.
یونگه ولت: کدام اهداف سیاسی یا کدام
برنامه مشترک گروه‌های معترض را بهم پیوند می‌دهد؟ صرفنظر از
خواست مشترک کنونی مبنی بر برکنار کردن رژیم کنونی عامل وحدت
آنها چیست؟
خاوری: ابتدا لازم است بدانیم که تمام
گروه‌هائی که در تظاهرات و اعتراضات گسترده کنونی علیه روند
انتخابات و نتایج آن شرکت دارند، خواستار برانداختن جمهوری
اسلامی نیستند. قانون اساسی کنونی رژیم را بر دو پایه استوار
ساخته است – یکی اسلامیت و یکی
جمهوریت. رژیم مطلقه ولی فقیه پیوسته این
توازن را به زیان
جمهوریت که اساس
اراده مردم برای هدایت سیاسی کشور
است بر هم می‌زند. اینک اکثریتی از مردم به
اعتراض علیه نقض حقوق خود، علیه حذف
اصل جمهوریت به اعتراض برخاسته اند. بدین ترتیب، جنگی سخت
میان دوجبهه درگیر است. در یک سو مرتجع ترین رهبران مذهبی در
جناح حاکم و هوادارانشان قرار دارند و در سوی دیگر جبهه‌ای
وسیع از مردمی که از حق خود مبنی بر حق انتخاب دفاع می‌کند
و معتقد است کشور باید به گونه‌ای دیگر اداره شود. این ماهیت و
هسته مرکزی جنبش کنونی است.
یونگه ولت: میر حسین موسوی ، که رسما
بازنده انتخابات اعلام شده، در راس جنبش
اعتراضی قرار دارد. از سوی دیگر
موسوی خود از اصولگرایان است. در دوران سرکوب
بزرگ کمونیست‌ها، سال 1989 او نخست
وزیر بود. حالا اصلاح طلب محسوب می‌شود. آیا حزب توده در اینجا
با تضادی روبرو نیست؟
خاوری: این درست است که در دوران فشار بر
حزب ما میر حسین موسوی نخست وزیر بود. ولی این هم هست که در آن
سال‌ها خمینی رهبر بود و خود او بود که تصمیمات نهائی
را می‌گرفت و حرف آخر سیاسی را
می‌زد. این اصل امروز هم بر قرار است و خامنه‌ای خود را صاحب
این حق می‌داند و یکی از اصول ارتجاعی قانون اساسی هم این حق
را به او می‌دهد. با در نظر گرفتن همه این نکات است که حزب ما
در این دوران حساس و لحظه خطیر بر آمد و اعتراض علیه خودسری یک
رژیم پلیسی در کنار مردم و تا حدی
درکنار رهبری اعتراض قرار می‌گیرد.
ما بدرستی از طرح این گونه پرسش‌ها که می‌تواند برای وحدت
جنبش وسیع مردمی زیانبار باشد خود‌‌داری می‌کنیم. حزب توده
ایران وهمه نیروهای پیشرو ایران که
در گذشته و حال قربانی خط مشی رژیم بودند.
البته همه آنها که راه را برای
دین سالاران و هم پیمانان آنها در ارگان‌های فشار هموار
ساختند، گذشته را برای آینده بخاطر خواهند سپرد. تمام آنها که
فرمان اجرای جنایات ضد انسانی را دادند و آنرا به اجرا در
آوردند باید در برابر مردم ایران پاسخگوی اعمال شنیع خود
باشند.
اما آنچه در باره میر حسین موسوی می‌توانیم
بگوئیم اینست که وی با اعلام برنامه خود و موضعی که در برابر
تقلب و دیکتاتوری رژیم کنونی اتخاذ کرده تاکنون در کنار جنبش
مردم ایستاده است. اینست دلیل آن که مردم معترض، علیرغم تمام
انتقاداتی که دارند، رهبری او را پذیرفته اند. حزب توده ایران
نیز با قاطعیت از جنبش باشکوه مردم حمایت می‌کند.
یونگه ولت: کدام نیروها هستند که حزب توده
ایران تحت هیچ شرائطی حاضر به اتحاد با آنان نیست.
خاوری: ما به هیچ وجه حاضر به همکاری و
اقدامات مشترک و یا اتحاد با نیروهائی که بخواهند رژیم ساقط
شده و منفور سلطنتی قبل از 1979 را که شکست تاریخی خورده باز
گردانند نیستیم.
یونگه ولت: ارزیابی شما از حمایت دولت‌های
غربی و بویژه امریکا از جنبش معترض چگونه است؟ آیا این
اعتراضات کمکی است به آنها برای جا انداختن یک "انقلاب مخملی"
و یا حتی تغییر رژیم با توسل به زور، شبیه آنچه که در عراق
انجام شد؟
خاوری: حزب توده ایران از حمایت تمام
افراد، نیروها و احزاب دموکرات و چپ در کشورهای غربی که از
جنبش اعتراضی مردم ایران حمایت کنند استقبال می‌کند. این حمایت
به جنبش مردم نیرو و نشاط می‌بخشد . ولی جانبداری دول غربی که
با رژیم در گیر هستند، در تحت شرائط حاضر نه تنها مفید نیست
بلکه بهانه ایست بدست رژیم برای سوء استفاده و سرکوب جنبش،
همان طورکه تا کنون شده است. می‌خواهم تاکید کنم که جنبش مردم
و رهبران آن تنها با تکیه بر انگیزه‌های آزادیخواهانه ومیهن
دوستانه خود پا به میدان این نبرد دشوار و نابرابر نهاده اند،
بی مقدمه و با اتکاء به قدرت خود. با این تهمت و این تحریف
تحریک آمیز رژیم که می کوشد تا وانمود کند که جنبش اعتراضی
یک جنبش هدایت شده از خارج است باید بشدت برخورد کرد. تغییر
رژیم از خارج ، نظیر آنچه که در عراق اتفاق افتاد، در ایران نه
ممکن است و نه به هیچ وجه قابل پذیرش. هر قدرت خارجی که جرئت
کند دست به چنین اقدام خطرناک و تحریک آمیزی بزند، هم دستش
خواهد سوخت هم منطقه را به آتش خواهد کشید وهم صلح جهانی را
بشدت به خطر خواهد انداخت. پیش بینی عواقب چنین عمل تحریک
آمیزی غیر‌ممکن است.
یونگه ولت: غرب می‌خواهد ایران را با نقض
قوانین بین المللی از استفاده از نیروی اتمی محروم سازد و
تهدید می‌کند که متوسل به نیروی نظامی خواهد شد. موضع حزب توده
ایران در مورد مسئله اتمی چیست؟ بنظر شما تضمین رژیم مبنی بر
این که فقط قصد استفاده مسالمت آمیز از نیروی اتمی دارد قابل
قبول است؟
خاوری: حزب ما و تمام جنبش‌های مردمی
هوادار حق ملت ما هستند، که بتواند از عرصه مهم و حیاتی انرژی
و تکنولژی اتمی بهره مند شوند. حزب توده ایران و نیروها و
افرادی که در جنبش اعتراضی سهیم هستند مخالف هر نوع مداخله
نظامی یا غیر نظامی دول خارجی در امور داخلی ایران هستند.
در پاسخ این پرسش که آیا باید به گفته‌های
رژیم مبنی بر استفاده مسالمت آمیز از نیروی اتمی شک کرد، باید
گفت که این امکان غیر‌ممکن نیست. ولی به این دلیل نمی‌توان
ملل و دول را از حق بهره برداری از نیروی اتمی محروم کرد. راه
درست آنست که بین ایران وکشورهائی که نگران بکار بردن این
نیرو توسط ایران هستند اعتماد ایجاد شود.
یونگه ولت: احمدی نژاد بدلیل اظهاراتش علیه
اسرائیل متهم به ضدیت با نژاد یهود شده است. در خود ایران با
اظهارات او در باره هولوکاست چگونه برخورد می‌شود؟
خاوری: بنظر بخش اعظم مردم ایران و تمام
احزاب و گروه‌های چپ و پیشرو هولوکاست یک واقعیت تاریخی است.
ولی رژیمی که بر خشونت، مردم فریبی و سرکوب استوار است برای
ادامه سیاست‌های خود نیاز به بهانه‌هائی دارد. همبستگی میان
ایرانی‌ها و فلسطینی‌ها و سیاست اسرائیل در برابر فلسطینی‌ها
این بهانه را بدست حکام در ایران می‌دهد. اکثریتی از شهروندان
ایرانی، تمام نیروهای پیشرو ایران، برای حل
این مسئله خطرناک و حساس انعقاد قرار
دادی میان اسرائیل و جهان عرب را ضروری می دانند. آنها خواستار
یک راه حل واقعا عادلانه با استفاده از امکانات مسالمت آمیز که
حقوق فلسطینی‌ها را احیاء کند و یک صلح دائمی میان طرفین پدید
آورد، هستند.
یونگه ولت: اسرائیل و آمریکا ایران را دشمن
اصلی خود در خاور نزدیک میدانند. کشور های جهان سوم و
دولت‌های چپ با ایران اعلام همبستگی می‌کنند. آیا با در نظر
گرفتن این عوامل نمی‌توان گفت که سیاست خارجی ایران خصلت ضد
امپریالیستی دارد؟
خاوری: حزب توده ایران معتقد است که
شعارهای ضد امپریالیستی رژیم ایران دارای مضمون مشترک با
نیروهای چپ، دموکرات و پیشرو ایران و جهان نیست. انقلاب 1979
به سلطنت در ایران پایان بخشید و امتیازات ویژه‌ای که کشورهای
امپریالیستی و در درجه اول آمریکا داشتند نیز پایان یافت.
تنازع و قطع مناسبات با دولت آمریکا ناشی از آن بود که آمریکا
این تغییر حاصل از انقلاب را نه می توانست و نه می‌خواست
بپذیرد. این تنازع مبداء اصلی برای تعریف سیاست
خارجی ایر ان شد و رد پای خود را در سیاست
داخلی نیز بر جای نهاد. ولی این تنازع را حالا نبرد ضد
امپریالیستی نامیدن، هم بی معنی است و هم مضحک. خصلت‌های این
نبرد ضد امپریالیستی رژیم مذهبی در ایران شبیه مبارزات ضد
امپریالیستی طالبان در افغانستان و القاعده و بن لادن علیه
امریکا و غرب است. اگر آنها را ضدامپریالیسم بدانیم اینها هم
ضد امپریالیست اند.
یونگه ولت: در این رابطه، انگیزه رژیم
ایران در پشتیبانی از حزب الله در لبنان و گروه‌های مقاومت در
فلسطین چیست؟
خاوری: بدلیل همبستگی مذهبی با بخش مهمی از
مردم ایران با فلسطینی‌ها و تداوم تجاوز اسرائیل به مناطق
فلسطینی از این تنازع دردناک برای تاثیر گذاری بر افکار
عمومی استفاده می‌شود. از این موضوع بعنوان وسیله تبلیغاتی
سوء استفاده می شود و رژیم با آن بازی سیاسی می‌کند. نیروهای
پیشرو ایران از جمله حزب توده ایران معتقدند که بهترین و تنها
راه حل این مسئله آنست که خلق فلسطین و اسرائیل
برای استقرار صلحی که برای هر دو طرف قابل
پذیرش باشد با یکدیگر به توافق برسند.
رژیم ایران از حمایت از حزب الله لبنان و
گرو‌های مقاومت در فلسطین بعنوان ابزاری برای برنامه‌های خود
استفاده می‌کند تا از طریق احساسات مذهبی انعکاسی مثبت در
پایه‌های اجتماعی خود بوجود آورد. افزون بر این، نباید فراموش
کرد که تحریکات و تهدیدات دولت‌های گذشته آمریکا سبب پیدایش
سیاستی شد که تحقق آن تهدیدات را غیر‌ممکن سازد – به این معنی
که بهای تحقق تهدیدات برای متجاوز بسیار سنگین گردد. از این
رو ایران در پی یافتن هم پیمانانی در منطقه و در سراسر جهان
است.
یونگه ولت: تظاهرات سرکوب شدند، اعتراضات
آرام شده اند. آیا این به آن معنی است که جنبش فروکش کرده است؟
آینده را چگونه می‌بینید؟
خاوری: طبیعی است که با سرکوب و مقابله
حکومت، تظاهرات علیه رژیم نمی‌توانست به وسعت روزهای نخست
ادامه یابد. تظاهرات آغاز درخشان جنبشی بود که ایران را به
آزادی، استقلال و عدالت اجتماعی خواهد رساند. پس از سی سال
سرکوب، مردم فریبی، استبداد و حکومت زور در ایران ما شاهدآغاز
آینده‌ای با عدالت اجتماعی و آزادی برای ایران شده ایم. این
امر دل مردم میهن من و شما را غرق امید می‌سازد. |
