كنگره جبهه مشاركت ايران اسلامی با حضور بيش از سيصدنفر از اعضای جبهه در باشگاه وزارت كار برگزار شد.در اين كنگره محمدرضا خاتمی دبيركل جبهه مشاركت طی سخنانی با اشاره به فضای يأس‌آلودی كه از زمان كنگره پنجم و حتی پيش از آن بر جامعه حكمفرماست، گفت: ما سعی كرديم رويكرد ايجابی را فراگير كنيم و هرگونه تحولی را متوجه اراده داخلی نماييم و مردم را به اين باور برسانيم كه تا زمانی كه مي‌شود بايستی كاری كرد. اين تلاش‌ها باعث تغيير فضا شد به گونه‌ای كه اگر در اين شرايط به ضرورت تحريم انتخابات برسيم اين رويكرد، رويكردی فعالانه و هدفدار است.

خاتمی حركت‌های اخير را اميدآفرين توصيف كرد و گفت: در داخل و خارج تنها يك صدا شنيده مي‌شد اما ما اين صدا را شكستيم و نشان داديم كه هنوز حركت مردمسالاری زنده و پوياست. نشان داديم كه اين حركت به راحتی قابل حذف نيست و بسياری از معادلات كشورهای خارجی را كه بر معامله با جناح اقتدارگرا حساب كرده بودند، به هم ريخت و آنها را وادار به تجديدنظر كرد.

او با تاكيد بر دو شرط جبهه مشاركت برای شركت در انتخابات يعنی آزادانه و عادلانه بودن انتخابات گفت: در اين صورت مي‌توان پذيرفت كه انتخابات رقابتی است اما نمي‌توان گفت كه اگر انتخابات رقابتی باشد، آزادانه و عادلانه هم هست.

مصطفی تاج‌زاده نيز از تحصن نمايندگان مجلس گفت و تصريح كرد: اين تدبير ماست كه مي‌تواند بدترين تهديدها را به فرصت تبديل كنيم.

تاج‌زاده با بيان اينكه پرچمداری ولايت مداری با هدف تضعيف قانون‌گرايی است. نهادهای ولايت‌مدار بر مطلق بودن ولايت تأكيد مي‌كنند چون مي‌خواهند از پاسخگويی رهايی يابند. كسانی كه هم‌اكنون مدافع مطلق بودن ولايت هستند، زمان امام هرگز چنين ادعايی نداشتند.

وی اظهار داشت: اين سؤال كه چند درصد از نظر مردم به موافقت با تحصن جلب شده غلط است بلكه شرايط را بايد با زمان پيش از تحصن مقايسه كرد. تجربه تحصن نشان مي‌دهد كه به جای تندكردن فضا و افزودن بر مطالبات بايستی بر چيزی تأكيد كنيم كه از ما برمي‌آيد و اين امر منجر به همراهی ديگر گروه‌ها كه حتی مطالبات حداكثری را مطرح مي‌كنند، خواهد شد.

تاج‌زاده خاطرنشان كرد: مسأله تقابل جمهوريت با اسلام نيست بلكه مسأله آن است كه در پی قلب ماهيت جمهوری اسلامی هستند. عده‌ای خواهان نظام اسلام طالبانی هستند و ما خواهان اسلام مردمسالار.

سعيد حجاريان نيز از سخنرانان كنگره فوق‌العاده جبهه مشاركت بود كه به تقارنی قابل‌توجه اشاره كرد. او در سخنرانی خود تاكيد كرد: تقارن جالبی شده است. از سال 32 تا 57، بيست‌وپنج سال است، بيست‌پنج سال كودتا و از 57 تاكنون هم بيست ‌پنج سال بوده است. بيست‌وپنج سال انقلاب. ارسطو ايرانيان را نفرين كرده است كه ميان استبداد و آنارشيسم به تناوب حركت كنند. دوستان مي‌گويند خدا به داد برسد اگر قرار است بيست‌و‌پنج سال استبداد آغاز بشود؟ البته بايد تلاش كنيم و نگذاريم چنان شود. شاه هم البته تلاش كرد كه انقلاب نشود اما دير بود.

در ابتدای انقلاب عده‌ای مخالف بودند كه ساختمان مجلس سنای سابق، برای مجلس شورای اسلامی تخصيص يابد، چون اكراه داشتند كه در آن محل بنشينند. اما اكنون با اين انتخابات قصد دارند سنا را بازهم از نو بسازند. فقط بايستی نام آن را هم برگردانند.

از كسی كه جواز شرعی به توپ بستن مجلس را صادر كرده بود، پرسيدند چطور مجوز دادی كه نامسلمان، مسلمان را به توپ ببندد. گفت، قزاقها فقط توپها را آوردند، نصب كردند، نشانه گرفتند، فتيله گذاشتند، اما چند مسلمان فتيله‌ها را آتش زدند. اكنون هم خيلي‌كارهای آمريكايی و انگليسی را برخی مسلمانان انجام مي‌دهند.

محسن ميردامادی، معاون دبيركل جبهه مشاركت به تحليل وضعيت سياسی كشور پرداخت و گفت: سناريويی طراحی شده بود كه طراحان اصلی آن دستگاه‌های موازی اطلاعاتی هستند. همان كسانی كه پس از بيرون رانده شدن از وزارت اطلاعات، مدتی را صرف بازسازی خود كردند و همه برخوردهايی كه با مجلس، نويسندگان، فعالان سياسی و دانشجويان صورت گرفته است، توسط اين نهادها انجام شد. در نظر داشتند آقای خاتمی را از اصلاح‌طلبان جدا كنند و اين دو را در مواضعی قرار دهند كه رويكردهای متفاوتی را در پيش گيرند. در ميان احزاب هم سعی در جداكردن مجمع روحانيون از احزاب اصلاح‌طلب داشتند. در مورد انتخابات نيز اين استراتژی را در پيش گرفته بودند كه انتخابات قطبی نشود. در روابط خارجی نيز وارد عمل شده‌ بودند و اين قول را داده بودند كه اگر جناح راست روی كارآيد، مسائل خارجی بهتر حل خواهد شد. حتی برخی مقامات خارجی اظهارنظر كرده بودند كه با روی كارآمدن محافظه‌كاران، وضع آزادي‌های داخلی هم بهتر خواهد شد. در مورد مجلس هم ديگر همه‌چيز روشن است. آنها تلاش دارند كه حداقل 200 نماينده را كه افرادی كاملاً همسو با آنان باشند به مجلس بفرستند. در حال حاضر در 190 حوزه رقابتی وجود ندارد و در سی تا چهل حوزه هم چينش افراد و حذف رقيب به گونه‌ای است كه باز هم نتيجه به نفع آنان خواهد بود. آمار تأييد صلاحيت‌های بعدی هم نشان مي‌دهد كه تغيير چندانی در اين شرايط به وجود نيامده است. ميردامادی گفت: بدترين مسأله اين خواهد بود كه دولت اصلاحات برگزاركننده چنين انتخاباتی باشد. بايد تلاشمان اين باشد كه چنين اتفاقی رخ ندهد و اگر نتوانستيم چنين كنيم بايد فقدان اعتبار مجلس بعدی را نشان دهيم كه اين اتفاق تاكنون نيز رخ داده است. دولت تاكنون مواضع خوبی داشته است.

حميدرضا جلايي‌پور ديگر سخنران كنگره فوق‌العاده جبهه مشاركت بود كه دموكراسی دينی را مدنی و مقطعی توصيف كرد. او دموكراسی دينی از ديد محافظه‌كاران و اصلاح‌طلبان را متفاوت ارزيابی كرد و گفت: دموكراسی دينی محافظه‌كاران حذفی است يعنی هر كه ديندار نباشد را حذف مي‌كنند. دموكراسی دينی آنان خيابانی است، اما اين مقوله از نظر ما مقطعی است. دموكراسی دينی آنان مقطعی است اما دموكراسی دينی ما دوره‌ای است.

به عقيده جلايي‌پور، در ماه‌های اخير دو چهره از نظام ترسيم شده است. يكی دورنمايی كه جناح راست خواستار آن است كه بدون تعارف يك سلطنت برقرار شود. چهره ديگر، تصويری منفی است كه اپوزيسيون ارائه مي‌كند كه حاصل عملكرد محافظه‌كاران است. در حالی كه بايد كماكان بر جمهوری اسلامی تأكيد كنيم.

جلايي‌پور بر تعيين ميثاق در انتخابات تأكيد كرد و افزود: در مقابل جناح‌های سياسی و حاكميت و نيز در تعامل با نهادهای مدنی بايد مشخص كنيم كه چه مي‌كنيم.

اقدام نمايندگان متحصن امكان عمل ميثاقی را برای ما فراهم كردند. ما بايد با تكيه به شيوه گفت‌وگو در بالا و ايستادگی مدنی و عمل ميثاقی مشی اصلاحی خود را ادامه دهيم.