محمد خاتمی كه در هفته های اخير و حتی در مصاحبه های مطبوعاتی خود در حاشيه كنفرانس "داووس" به همه خبرنگاران گفته بود زيربار يك انتخابات غير رقابتی نخواهد رفت، سرانجام از ديروز در خانه خويش بستری شد!

خاتمی قرار بود پس از سخنرانی در آرامگاه آيت الله خمينی در جلسه هيات دولت شركت كند، دستور كار هيات دولت نيز بررسی استعفای اعتراضی وزرای كابينه بود، اما وی نه به محل كار خود رفت و نه در جلسه هيات دولت شركت كرد. بسياری را اعتقاد براين است كه سخنرانی خاتمی در آرامگاه آيت الله خمينی اشارات مستقيم به رهبر و طرح های ولايتی برای تبديل جمهوری اسلامی به خلافت و حكومت داشته است و به همين دليل آن را بايد چكيده انتقادات او به مجموعه بخش انتصابی حكومت، رهبر، شورای نگهبان و در مخالفت با انتخابات فرمايشی و گزينشی تابع بيت رهبری تلقی كرد.

خاتمی دراين سخنرانی كه بخش های مهمی از آن بلافاصله در پيك نت انعكاس يافت، از جمله و با صراحت گفت: حكومت بايد امتداد اراده مردم باشد نه در مقابل مردم. مجلس بايد نماينده اكثريت باشد. جمهوری اسلامی با امارات اسلامی، خلافت اسلامی و حكومت اسلامی تفاوت دارد.

اين سخنان صريح تر و روشن تر از آنست كه نياز به تفسير داشته باشد تا مشخص شود چه كس و كسانی مورد خطاب قرار دارند.

اين بخش های سخنرانی خاتمی را كه شايد جمعبندی يك دوران پرحادثه رياست جمهوری وی باشد كه بر فرار آرامگاه آيت الله خمينی بعنوان بنيانگذار جمهوری اسلامی ايراد شد، يكبار ديگر در ادامه می آوريم:

«اگر ملت ايران به خاطر داشته باشد، تا چند ماه پيش از پيروزی انقلاب شعار ما استقلال, آزادی حكومت اسلامی بود، اما امام(س) با درايت و هوشياری و بينش وسيع اين شعار را به استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی تغيير داد، حاصل انقلاب ما جمهوری اسلامی است، نه امارت اسلامی آنچنان كه در افغانستان و نه خلافت اسلامی آنچنان كه تندروها مطرح می كنند.

پايه جمهوری اسلامی بر مردم است و آنچه امام مطرح كرد حاكميت مردم بر سرنوشت شان است. اگر هشت سال جنگيديم و تحريم های دشمن را تحمل كرديم و توطئه‌‏ها را پشت سر گذاشتيم، برای حفظ اين دستاورد بود و تداوم آن در گرو حضور مردم در عرصه است.

حكومت بايد امتداد اراده مردم باشد نه در مقابل مردم، از جمله مظاهر جمهوری اسلامی كه در طول 25 سال بارها تكرار شده انتخابات است، به ويژه انتخابات مجلس كه بايد نماينده اكثريت باشد و تمام گرايش‌‏ها در آن حضور داشته باشند.

تكيه دولت بر انتخابات آزاد, عادلانه و رقابتی شعاری توخالی نيست، بلكه براساس راه امام(س) و انقلاب مردم است.  كسانی كه اسلام و اسلاميت را قبول ندارند شايستگی ندارند و كسانی كه جمهوريت را نيز قبول ندارند شايستگی ندارند، البته اين به معنای نابودی مخالف نيست، مخالف بايد آزاد باشد اما جمهوری اسلامی را كسانی بايد اداره كنند كه به آن اعتقاد دارند، دولت مصمم است كه از اين دستاورد دفاع كند، اين دولت فقط انتخابات آزاد عادلانه و رقابتی را برگزار خواهدكرد.

من معتقدم كه خواست تاريخی ملت ما همان چيزی است كه در انقلاب تجلی پيدا كرد و هيچ نيروی حق مقاومت در مقابل آن را ندارد.

ما مهمان كوتاه مدت اين ملت هستيم و آنچه باقی خواهد ماند، ملت و آرمانهايش است و خواست تاريخی آنها كه همان شعار" استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی” است، تفكيك شدنی نيست، نه كسی می تواند به نام آزادی در مقابل اسلام خواهی و استقلال خواهی بايستد و نه كسی مي‌‏تواند با سوءاستفاده از ارزش ها در مقابل آزادی بايستد، تدبير حكم می كند كه مسوولان خود را با ملت هماهنگ كنند.

تاكيد خاتمی بر اينكه دولت او فقط يك انتخابات رقابتی و آزاد را برگزار می كند، عملا در برابر نظر شورای نگهبان قرار دارد كه بر فرمايشی برگزار كردن انتخابات است. ناظران سياسی معتقدند سخنان امروز محمد خاتمی حجت را بر وزارت كشور بعنوان مجری انتخابات تمام كرد كه چنانچه شورای نگهبان بر نظر خود پافشاری كند و عزم ولايت و تشكيلات انتصابی جمهوری اسلامی برگزاری يك انتخابات فرمايشی باشد، وزارت كشور از خود سلب مسئوليت كرده و چنين انتخاباتی را برگزار نكند.

به اين ترتيب، تعويق زمان انتخابات كه شورای نگهبان با آن مخالفت كرده، يكی از محتمل ترين تصميمات رهبران جمهوری اسلامی خواهد بود.»