خاتمی در جمع نمايندگان تشكلهای غيردولتی گفت:« من عهدی با ملت بزرگوار ايران بسته‌ام كه به آن عهد پايبندم. آن عهد را پاييده و خواهم پاييد. مشكلاتی كه بوده و هست، شايد در بخشی از جامعه به خصوص نسل جوان كه شتابان خواستار برآورده شدن مطالبات خود مي‌باشند، اندكی دلزدگی ايجاد كرده باشد و تصور كنند خدمتگزار آن‌ها عهد خود را شكسته است.»
وی كه در نخستين همايش تشكل‌های غيردولتی جوانان - همزمان با روز بين‌المللی جوانان - در سالن رازی دانشگاه علوم پزشكی ايران سخن مي‌گفت، ادامه داد:

« دلم مي‌خواهد با جوان‌ها درد دل كنم و درد دل آن‌ها را بشنوم. غم‌های زيادی دارم؛ اما ديدن اين چهره‌های نورانی و پرنشاط غم را از دل مي‌برد.»
وی با اشاره به اين كه اخيرا صحبت كردن برايش مشكل است، گفت:

« احساس مي‌كنم خيلی از مطالبی را كه صادقانه طرح كرده‌ام و با ابراز محبت مردم مواجه شد، تحقق نيافته است. در اين زمينه موانع و مشكلات فراوانی هم از سوی ما و هم از بيرون وجود دارد. هر چند اين مساله جامعه را از نظر روانی دچار مشكل كرده است اما من به هر دليل نمي‌توانم مشكلات را مطرح كنم؛ زيرا باعث دلسردی جامعه مي‌شود؛ در عين‌حال نمي‌توان سخن گفت و هيچ مشكلی را مطرح نكرد.»
وی تاكيد كرد:

« سخن گفتن به خصوص در ميان جوانان مشكل است، زيرا هم خواسته‌های بسيار ارزنده‌ای دارند و هم عجول‌تر و احساساتی تر هستند و اگر زود به خواسته‌های خود نرسند ناراحت مي‌شوند.»
رييس‌جمهور خاطرنشان كرد:« هنوز شعله‌های اميد در دل ما روشن است.در شرايط فعلی جز ادامه راه تدبير و صبر برای رسيدن به منزل راهی نداريم. جامعه ما مرحله گذار را طی مي‌كند و در سرنوشت كشورها اين مرحله بسيار، بسيار دشوار است و اگر به درستی و با تحمل از آن بگذريم موفق خواهيم شد؛ والا جامعه‌ ما دچار مشكلات فراوانی مي‌شود.»
رييس جمهور با اشاره به اين كه با انقلاب اسلامی ايران از يك جامعه بسته و وابسته عبور كرديم و به جامعه‌ای باز و غيروابسته رسيديم يادآور شد:« قبل از انقلاب و در گذشته اين مملكت همه قدرت و امكانات به جايی ختم مي‌شد، كه با هويت دينی و ملی و منافع ملت ما بيگانه بود و با مردم پيوندی نداشت بلكه برای بقای خود با بيگانه پيوند خورده بود. منافع ملی ما در رابطه با منافع بيگانه تعريف و اجرا مي‌شد و منابع مادی و معنوی در معرض تاراج بود. ما از چنين جامعه‌ای عبور كرده‌ايم.»
خاتمی انقلاب اسلامی را انقلاب بزرگی دانست كه پس از آن مردم احساس كردند حق دارند.
وی افزود:« مردم مطالبات خود را مبنی بر استقلال، آزادی و پيشرفت در جريان انقلاب مطرح كردند؛ و درهمه مراحل تحولات اجتماعی كشور، ملت يا نمايندگان ملت اين شعارها را دنبال كرده‌اند. جامعه‌ ما از موضع دين خواستار آزادی و استقلال شد و وقتی مي‌گوييم از موضع دين به اين معنا نيست كه يك نوع اريستوكراسی و اشرافيت دينی بوجود آوريم كه انقلاب را دينی كند و يا اينكه دينداران و كسانی كه از دين عنوانی دارند يك تافته جدا بافته هستند؛ آن‌چه مطرح شد اين بود كه دين ما مدافع و منادی آزادی، استقلال و پيشرفت برای همه است. با توجه به اين پيوند اين نظام با هويت اكثر جامعه مي‌تواند از غرور ملی و پيشرفت كشور برخوردار شود.»

 امروز بالای 70 درصد جمعيت جامعه‌ ما از 35 سال به پايين هستند و اين تحولی مهم است. تحولاتی در جامعه پيدا شده است. ذهنيت جامعه متفاوت با گذشته شده است و هر جوانی خود را صاحب حق مي‌داند و اين برای او حل شده است كه حكومت بايد در خدمت و اختيار او باشد و بايد انديشه‌اش آزاد باشد تا فكر خود را بيان كند. اين مساله مهم و ارزشمندی است و در جامعه جوان اين مسائل وسيع‌تر و بازتر بيان مي‌شود به خصوص وقتی انقلاب شد ذهنيت تازه‌ای در كشور ما شكل گرفت.»
وی با اشاره به تحولات صورت گرفته در دنيا، فاصله ميان نسل جوان و گذشته را بيشتر خواند و افزود:« تفاوت زبان، ذهن، احساس و انگيزه ميان دو نسل طبيعی است. خطر آن‌جاست كه رشته اساسی كه باعث تداوم روح و زندگی يك ملت مي‌شود گسسته شده و اين گسستگی به انفجار و سقوط بيانجامد. اگر از دين استفاده‌ ابزاری شود و دين وسيله‌ای شود برای تحميل خواست‌های كسی يا ابزاری برای جلوگيری از اين‌كه افراد بتوانند ابراز شخصيت و هويت كنند اين نسبت به اين مايه هويت اشكال پيدا مي‌كند.

خاتمی گفت:« به خاطر ذهنيت استبدادزده و دخالتهای فراوان بيگانگان هروقت فضای اين جامعه باز شده، ندانم‌كاری داخلی و دخالت خارجی سبب شده است كه حركت مردم به زيان مردم و به نفع دشمنان مصادره شود.
 وی افزود:« اين روند، روند استقرار مردمسالاری، تأمين حرمت و امنيت جامعه و اينكه مردم صاحب حق هستند ادامه خواهد يافت و اگر همسو و هماهنگ با اين روند شويم اين مسير بي‌دردستر طی خواهد شد و مي‌توانيم از مواريث گذشتگان نيز استفاده كنيم؛ ولی اگر با اين روند همسو و هماهنگ نشويم مشخص نخواهد شد از كجا سر درمي‌آوريم؟»
خاتمی خاطرنشان كرد:« امروز در زمينه‌های حقوقی، سياسی و اقتصادی مشكلاتی وجود دارد و ديدگاههايی نيز هست كه به هر حال در نحوه تلقی از جامعه آزادی و ديگر مسائل دعواست. ما بايد به جوانانمان اطمينان دهيم و امنيت ايجاد كنيم تا بدانند كه شغل مناسب خواهند داشت، بدانند كه حيثيت خواهند داشت، بدانند كه از لحاظ قضايی، اجتماعی و سياسی امنيت در جامعه دارند و اگر نتوانيم اين زمينه‌ها را فراهم كنيم در جنگ روانی ناموفق شده و جامعه ما با مشكلات بسيار زيادی روبرو خواهد شد.»
وی با بيان اينكه ما هنوز تا شكل‌گيری جامعه مدنی كه به صورت خودكار اجزای آن كار كند فاصله داريم، افزود: « از اينكه حكومت به عنوان بخشی از جامعه و مبتنی بر آرای جامعه و نيز نهادهايی كه نقش‌های مختلفی در جامعه دارند كار خودشان را در جای خودشان انجام دهند، فاصله داريم و اين فاصله با عمر انقلاب خيلی كند طی نشده است؛ گرچه بايد با استفاده از تجربيات ديگران اين مسأله را پيش ببريم.»
وی افزود:« به خاطر ذهنيت استبدادزده و دخالتهای فراوان بيگانگان هروقت فضای اين جامعه باز شده، ندانم‌كاری داخلی و دخالت خارجی سبب شده است كه حركت مردم به زيان مردم و به نفع دشمنان مصادره شود.»