در
ميان گنجينه های شرق باستان موزه
لوور، ستون سياهرنگ
بلندی قرار گرفته كه تفاوت عمده
ای با ساير آثار به دست آمده دارد.
براساسشواهد
باستان شناسی، اين ستون نخستين
قانون مدون جهان است. به
گزارش «ميراثخبر»،
لوح حمورابی كه امروز در موزه
لوور نگهداری می شود، يكی
از مهم ترين دفينه هااز
شرق باستان است. در سال 1901 هنگام
كاوش های باستان شناسی
بخشی از اين لوح بهدست
آمد. ژاك دمورگان باستان شناس
فرانسوی رييس هيات تفحص شوش اين
گنجينه گمشده رابه
فرانسه منتقل كرد تا آن را ترميم و
متن آن را ترجمه كنند. مرمت گران
فرانسوی قسمت های آسيب ديده
آن را ترميم كردند، اما اين گنجينه
هيچگاه به دست ايران و عراقدو
كشور مدعی مالكيت آن نرسيد. از 1902
تا امروز تنها چيزی كه در موزه
های ملی اينكشور
از لوح حمورابی نگهداری می
شود دو نسخه بدل آن است و كتيبه
اصلی در موزه لوورقرار
دارد. سنگ
نوشته حمورابی بی ترديد مهم
ترين و كامل ترين مدرك مكتوب بابل ودنيای
كهن است كه در شناخت زبان، خط و
وضعيت اجتماعی شرق باستان مورد
استفاده قرارمی
گيرد. اين
قانون در حوزه حاكميت مهم ترين
پادشاه شرق باستان و سلسله آموری
بابل يعنی حمورابی (Hammurabi)
تدوين شده است. اين پادشاه به
احتمال قوی از سال1792تا 1750 قبل از ميلاد مسيح در
سرزمين بابل حكومت كرده، در زمان او
بابل در اوجقدرت
بوده است. حمورابی از سال دوم
حكومتش كه آن را بنا به متن سالنامه
خود «سالی كه او قانون را بر زمين
حاكم ساخت» نام برده است، تدوين
قانون را آغاز كرد. اما بنابه
حوادثی كه در متن كتيبه آمده
مشخص می شود كه لوح حمورابی در
سال بيست و يكمسلطنتش
يعنی حدود 1771ق.م به پايان رسيده
است. به استناد همين شواهد قانون
حمورابی يا در مركز شهر بابل يا
در معبد شمش سيپر نگهداری می
شد. تا هنگام سقوط بابل توسطشوتروك
ناهونته سردار فاتح عيلامی اين
لوح به همراه آثار ديگری چون
يادمان نرم سينو
مجسمه بعل خدای شهر بابل و ديگر
اشيا به شوش منتقل شد. سرنوشت لوح
سنگی حمورابی بعد از سقوط
عيلام توسط آشوری ها مشخص نيست.
بنا به فتح نامه آشوربانی پال،
آنچهطلا
و نقره و اشيا اموال متعلق به سومر و
اكد و سراسر بابل در عيلام وجود
داشت بهشهر
نينوا منتقل شد، اما نشانی از
لوح حمورابی در ميان اين گنجينه
ها نبود. لوححمورابی
به صورت دو تكه در دسامبر 1901 و
ژانويه 1902 ميلادی در ترانشه
های zx
و
zy دمورگان
در نزديكی شوش كشف و به پاريس
منتقل شد. وينسنت شل
(v.scheil) اين
كتيبهبازالتی
25/2 متری را در سال 1902 ترجمه كرد.
نخستين ترجمه سنگ نوشته
حمورابی، درشماره
چهار گزارش های هيات باستان
شناسی در ايران به چاپ رسيد. به
نظر می رسيد بخشی از نوشته
های اين لوح كه شامل برخی
قوانين بود، توسط عيلامی ها محو
شد. نوشته های اين قسمت به كمك
ساير كتيبه های بابل به دست آمد. لوح
حمورابی چنانچه اشاره شددر
حال حاضر در سالن شرق موزه لوور
نگهداری می شود. اين سنگ نوشته
ستونی بازالتی مدور به رنگ
سياه با ارتفاعی 25/2 متر است. در
بخش بالای آن نقش برجسته ای بهارتفاع
65 سانتی متر وجود دارد كه «شمش»
خدای خورشيد و عدالت بابل و
حمورابی بر آنحك
شده است. تصوير اين دو طبق سنت
تصويرنگاری شرق باستان به صورت
مقابل نشان دادهشده
است. شمش بر سرير معبد نشسته، ريش
بلند، تاج شاخدار، حلقه قدرت،
عصای سلطنت وشعله
های آتش بر روی شانه اش، دال
بر خدايی اوست. حمورابی با
كلاه مرسوم بابلی وردای
بلند در حالی كه دست راست خود را
در حالت احترام در مقابل دهان گرفته
است،ديده
می شود. متن
لوح حمورابی از سه قسمت مقدمه
مجموعه قوانين و موخره تشكيلشده
است. در
مقدمه اين قانون حمورابی ضمن
معرفی خود، دلايل تدوين قانون را
می نويسد. تعداد قوانين
حمورابی كه در 49 ستون عمودی به
خط ميخی سومری نگاشته شده 282قانون
است و موضوعات عمده آن به شهادت و
قضاوت، تعرض به اموال، املاك و
مستغلات،بازرگانی
ربح، حقوق زنان، ازدواج، اموال
خانوادگی و ارث، ضرب و جرح و
صدمات جسمی،كارمزد،
كشاورزی، نرخ های اجاره و
كرايه و تملك فروش بردگان تقسيم
می شود.
