|
منوچهر
آتشی در آخرين روز همايش "سرانجام
اصلاحات" كه عمدتا به بررسی
نتايج كودتای 28 مرداد و دلائل
وقوع آن گذشت، شرحی از سرگذشت
شعر در فاصله دو كودتای رضاخان و
كودتای 28 مرداد و همچنين
سالهای اختناق تا انقلاب 57 ارائه
داد.
آتشی
در اين همايش گفت: تمام قلههای
ادبيات فارسی متعلق به دورههای
بحران است. زيرا در تمام تاريخ
ايران فرصتهای رها شدن بسيار كم
به دست آمد.
شاهنامه فردوسی اثر ماندگاری
است كه در سلطنت ظالمانه محمود
غزنوی سروده شد. علاوه بر اين،
زمانی كه اميرمبارزالدين در
ميان ركعات نماز حد جاری ميكرد
شاعری مانند حافظ ظهور كرد.
آتشی
در بخش ديگری از سخنان خود به
بررسی شعر پس از كودتای 28
مرداد پرداخت و گفت:
غير
از نيما، شاعران ديگر در وضعيتی
نبودند كه بتوانند دوره پيش و پس از
كودتا را تجربه كنند. نيما تنها
كسی است كه به دليل تجربه دوران
بيست ساله حكومت رضا شاه, با
كودتای 28 مرداد راحتتر روبرو
شد.
كودتا
برای شاعران ديگر تجربه جديدی
بود كه موقعيتهای ياسآور
يا مبارزه جويانهای را
برايشان بوجود آورد.
اخوان
ثالث شاعری بود كه با كودتا به
يأس گرويد و اشعاری لبريز از
نااميدانه سرود. احمد شاملو شاعر
ديگری است كه درشتترين
شعرهای او متعلق به دوران پس از
كودتاست.
بر خلاف
شاملو كه هميشه به دنبال يك قهرمان
بود تا مردم را به سوی سعادت
ببرد، نگاه نيما همواره به سوی
مردم بود. او پس از كودتا با اتكاء
به تودههای مردم بسيار آرام
به راه خود ادامه داد.
در
دوران پس از كودتای 28 مرداد گروه
ديگری از شعرا نيز بدون توجه به
حوادث جامعه تلاش كردند با در
نظر گرفتن ذات ادبيات جهشهايی
را در عرصه شعر داشته باشند. "تندركيا"
و"هوشنگ ايرانی” در اين گروه
قرار دارند. نصرت رحمانی هم از
شاعران خودجوشی بود كه بدون توجه
به شرايط حاكم بر جامعه و بدون توجه
به جنبههای ادبی تنها به
بيان اشعارش ميپرداخت. سهراب
سپهری در گروه ديگری قرار
داشت. امثال سهراب سپهری بدون در
نظر گرفتن شرايط پس از كودتا با
اشعاری درخشان به بيان انديشهها
و علايق خاص خود پرداختند. در واقع
دستمايه شعر اين افراد افكار و
سليقههايشان بود.
در دهه 40 اندك اندك ملت حافظه
تاريخی خود را از دست داد. شاعران
اين دوره از مفاهيمی مانند
مبارزه چشمپوشی كردند و به
صنايع و تكنيكهای جديد
شعری روی آوردند.
(
پيك نت اميدوار است مشروح و كامل
اين سخنرانی را برای انتشار
بدست آورد، زيرا آنچه بعنوان خلاصه
مخابره شده قطعا دارای گسست ها و
كم دقتی هائی در زمينه خلاصه
نويسی از يك سخنرانی
تحليلی پيرامون شعر ايران از
سوی يكی از بازماندگان صاحب
نام شعر معاصر كشور است. اميدواريم
اين سخنرانی به همت علاقمندان
دراختيار پيك قرار گيرد)
|
