هنر و انديشه

پيك

                         
اكبر زنجانپور:
كالبدی  
درخدمت آثار
 آرتورمیلر
 
 

اكبر زنجانپور، در سال ۱۳۵۹ نمايشنامه «همه پسران من» آرتورميلر، كه پیسی ضد جنگ است را در اوج جنگ ایران وعراق به روی صحنه برد. در سال ۱۳۶۲ نمايشنامه «مرگ دستفروش» میلر را كارگردانی كرد. او می‌گوید:

ميلر در ادبيات نمايشى قرن بيستم يك پديده است. او در حد و اندازه سوفوكل، شكسپير و ديگران بود. نگاهش جهانشمول بود و به همین دلیل است كه هر خواننده و بيننده آثار او مى تواند با قهرمانان آثارش احساس هم ذاتی و هم پندارى  كند.

«همه پسران من» اثرى ضد جنگ است. داستان زندگى يك اسلحه ساز آمريكايى است كه فقط به دنبال منافع مادى خویش است و توجهى به سرنوشت انسان هاىی كه از جنگ لطمه مى بينند ندارد. ناگهان پسر اسلحه ساز نیز در جنگ قربانى مى شود و اين باعث بيدارى او و ديگران نسبت به عوارض جنگ در كل دنيا مى شود.

 

مرگ دستفروش درباره يك فروشنده دوره گرد است كه مشابه اين شغل را در ايران دیگر نداريم. شايد بتوانم آن را معادل سمسار های دوره گرد بدانیم. اين فروشنده كه براى شركتى كار مى كند، كه وقتی می‌خواهد نوع فعاليتش را تغيير بدهد، عذر فروشنده را نیز می‌خواهد. فروشنده كه بايد آخرين قسط هاى خانه اش را بپردازد، با اين بيكارى دچار بحران روحى و اقتصادى مى شود. وقتى او در آخرين صحنه از خانه اش بيرون مى زند، با شنيدن صداى تصادف درمى يابيم كه خودكشى كرده است. (پدیده بیكاری در بحران اقتصادی دهه 30 در امریكا و اروپا)

اين اثر ميلر آشكارا عليه كاپيتالسيم ويرانگر آمريكاست، كه حتى به خودى ها نيز رحم نمى كند و همه بايد به نوعى در چرخه اقتصادى در صورت ناتوانى ويران شوند.

زنجانپور در «حادثه در ويشى» و«نگاهى از پل» بازى كرده است و درباره اولين اجراهايى كه در ايران از ميلر به صحنه برده شده می‌گوید:

«تا آنجا كه به خاطر دارم، نگاهى از پل براى اولين بار در اوايل دهه ۴۰ توسط "پرويز بهرام" كار شد. من در اجراى دوم حادثه در "ويشى" به كارگردانى ناصر رحمانى نژاد در سال ۱۳۴۸ بازى كردم كه اجراى اول آن در سال ۱۳۴۶ به صحنه آمده بود. محمد كوثر در سال ۵۰ و ۵۱ ساحره سوزان را با نام «جادوگران شهر سيلم» كار كرد. همچنين من در سال ۴۸ در «نگاهى از پل» به كارگردانى حميد سمندريان بازى كردم كه همين نمايش در سال ۵۱ براى تلويزيون ضبط و پخش شد.

البته در سال ۸۳ و در بيست وسومين جشنواره بين المللى تئاتر فجر، منيژه محامدى نمايش «چشم اندازى از پل» را اجرا كرد.

برگزارى همايش ها و هفته هايى مثل هفته چخوف براى شناخت درام نويسان بزرگ جهان كافی نیست. باید این فصل، به فصول درسی مدارس تبدیل شود.

  
 
                      بازگشت به صفحه اول
Internet
Explorer 5

 

ی