هنر و انديشه

پيك

                         
شاملو
ديروز
درخشت
اين جهان افتاد
 
 

21 آذر سال 1304 شاملو در تهران از مادر زاده شد.

در خانه شماره 134 خيابان صفی عليشاه تهران. پدرش افسر ارتش بود و از اين شهر به آن شهر اعزام می‌‏شد و او شايد به اين دليل نتوانست تحصيلاتی منظم و پيگير داشته باشد. 1322 به زندان‌‏های متفقين افتاد و اين پايان همان تحصيلات نا منظم شد.

 
شاملو در سال 1326 نخستين مجموعه شعرش را به نام "آهنگ‌‏های فراموش شده" منتشر كرد. "آهنگ‌‏های فراموش شده" مجموعه‌‏ای ناهمگون از
اشعاری با اوزان كلاسيك تا اشعاری نيمايی بود. درهمين كتاب نوشته‌‏های بی‌‏وزن و آهنگی كه بعدها به نام شعر منثور يا شعر سپيد شهرت يافت ديده می‌‏شد. خود او در مقدمه كتاب پيش بينی كرده بود كه اين نوشته‌‏های منظوم و منثورآهنگ‌‏هايی است كه زود به دست فراموشی سپرده می‌شود. او سپس كار ترجمه و فعاليت‌‏های ادبی در نشريات را دنبال كرد.

 در سال 1330 مجموعه شعر" قطعنامه" و شعر بلند "23" را منتشر كرد. اين مجموعه حاوی 4 شعر بلند بود كه نشان می‌‏داد شاملو با عبور از شيوه نيمايی برای خود راه تازه‌‏ای می‌‏جويد. پس از اين مجموعه" شعر آهن‌‏ها واحساس‌‏ها" را منتشر ساخت. در اين دوره شاملو يك‌ ‏سال را در زندان طی كرده بود. او از شاعران بزرگ جهان تاثير پذيرفت و خود نيز بسياری از اشعار شاعران جهان را به فارسی برگرداند. برخی اشعار شعرای بزرگ جهان را به گونه‌‏ای باز سرايی كرد كه بی‌‏گمان بسياری از باز سرايی‌‏های شاملو از اصل شعر نيز بهتر و دلنشين تر از آب در آمد.

شاملو تاريخ ادبيات كهن ايران خوب می‌‏شناخت و  توانايی او در شعر كلاسيك غير قابل انكار است. حاصل آشنايی او با ادبيات كلاسيك، تصحيح و روايتی از "افسانه‌‏های هفت گنبد "، "ترانه‌‏ها"، " رباعيات ابوسعيد ابوالخير"، "خيام"، " باباطاهر" و " حافظ " است.

از ادبيات جهان نمايش‌‏نامه "عروسی خون"،" افسانه‌های چينی”،" اشعار لوركا"،" رمان پا برهنه‌‏ها " سی زيف و مرگ "، "غزل غز ل‌‏های سليمان"مفت خوره‌‏ها"،" شهريار كوچولو" و... سرانجام ُن آرام " را ترجمه كرد.

شاملو پس از انتشار مجموعه‌‏هاي« باغ آينه (1338), آيدا در آينه (1343), آيدا درخت و خنجر و خاطره (1334) ققنوس در باران ( 1354) مرثيه‌‏های خاك (1348) شكفتن درمه ( 1349) ابراهيم در آتش ( 1352) و دشنه در ديس (1356)» در زبان شعر جايگاهی رفيع يافت.

آهنگ سخن او گاه به نثرهای سده چهارم وپنجم و زبان ترجمه‌‏های تورات و انجيل نزديك می‌‏شود. از تاثير نثر بيهقی بر شعر شاملو نيز نبايد غافل ماند. كتاب كوچه او كه نرسيد تا به پايان قطعی ببرد، فصل نوينی در فرهنگ و امثال و سنن اين مرز و بوم است. شايد نخستين جرقه آن در شعر بلند "پريا" زده شد.

بامداد يكشنبه دوم مرداد ماه 1379، "الف. بامداد" از نفس بازماند و "آيدا" اين خاموشی را اعلام كرد. ( از نوشته خانم مريم آموسی دراين ياداشت كوتاه بهره گرفته شد)

 

 

بودن يا نبودن

گربدينسان زيست بايد پست

من چه بيشرمم اگر فانوس عمرم را برسوائی نيآويزم

بر بلند كاج خشك كوچه بن بست.

گربدينسان مرد بايد پاك

من چه ناپاكم اگر ننشانم از ايمان خود چون كوه

يادگاری جاوانی برتر از اين بی‌بقای خاك

  
 
                      بازگشت به صفحه اول
Internet
Explorer 5

 

ی