|
اسماعیل شعبان اف، مشاور شورای اقوام رئیس جمهور روسیه که
تحلیلگر سیاسی حوزه قفقاز و آسیای میانه است
در گفت‌وگو با
ایسنا، روابط ایران با روسیه، ارمنستان،
آذربایجان و ترکیه را تحلیل کرده است که خلاصه نکات مهم آن را
می خوانید:
روابط ایران و روسیه نه تنها در حال توسعه است، بلکه به معنای
کامل کلمه، ایران و روسیه متحد شده‌اند. این نیز طبیعی است.
زیرا این دو کشور دشمن مشترک و آشتی ناپذیری دارند. بنابراین،
روابط ائتلافی دو کشور استراتژیک است. ما همیشه در گذشته نیز
تاکید می کردیم که اتحاد نظامی-سیاسی روسیه و ایران اجتناب
ناپذیر است. این اتحاد معماری جدید امنیت استراتژیک در منطقه
اوراسیا و به ویژه در قفقاز جنوبی را تعیین خواهد کرد. این امر
در روسیه و خارج از این کشور با مخالفت نیروهای مرتبط با
صهیونیسم جهانی و غرب مواجه شد. منصفانه متذکر می‌شوم که در
ایران نیز نیروهایی مشابه بشدت با روابط ایران و روسیه مخالفت
می‌کنند.
ما به دقت دیدگاه‌هایی را که این جریان‌های وابسته فکری به غرب
در ایران و روسیه و حتی در جمهوری آذربایجان مطرح می کنند،
مطالعه می‌کنیم. آنها از طریق رسانه های روسی زبان در باکو سعی
در آسیب رساندن به روابط راهبردی روسیه و ایران دارند و در این
کار به طور هدفمند بر برخی دوره های درگیری ایران و روسیه در
تاریخ تمرکز می کنند. اما باید درک کرد که تاریخ در گذشته است
و تمام اشتباهاتی که در گذشته حاکمان کشورها مرتکب شده اند،
قابل اصلاح است. مثلا همین قدرت های اروپایی چند صد سال با هم
جنگیدند و ده ها میلیون نفر در این جنگ ها جان باختند. امروز
این کشورها بخشی از مجموعه غرب هستند که علیه روسیه و ایران
اقدام می کنند. روسیه احتمالاً بیشتر از همه با ترکیه عثمانی
جنگیده است. اما امروز روابط دو کشور با وجود تضادهای موجود
همچنان در حال توسعه است. امروز ایران تنها کشوری است که در
عمل از روسیه حمایت می کند.
من آشکارا می گویم که متقاعد شده‌ام در این مرحله سیاست
ارمنستان و آذربایجان از یک مرکز هدایت می‌شود و این مرکز
قطعاً در مسکو نیست. محافل ذی‌صلاح در ایران به خوبی می دانند
که در نهایت مقامات آذربایجان و ارمنستان به سمت کدام مراکز
قدرت و دولت‌ها گرایش دارند.
مدتهاست برای کسی پنهان نیست که در خود ایران نیز برخی نیروهای
لابیگری وجود دارند که فعالیتهای آنها به نفع مقامات آذربایجان
بوده است. با مشاهده فعالیت های خائنانه آشکار و پنهان آنها به
این نتیجه رسیدیم که آنها قصد دارند ایران را گرفتار دولتی
کنند که اخیراً روی نقشه ظاهر شده و متحد صهیونیسم در قفقاز
است! البته، نباید اجازه داد که آنها در تعیین سیاست های ایران
در قفقاز تاثیرگذار و تعیین کننده باشند.
تز پان ترکیست ها که روابط ترکیه و آذربایجان را «یک ملت - دو
دولت» توصیف می کنند، در واقع بیشتر ضد ایران طراحی شده است،
اما در تمام این مدت حرکتی در مخالفت واقعی با صهیونیسم و
محصول صهیونیسم - پان ترکیسم در آذربایجان ندیده‌ایم و
متاسفانه الان جریان صهیونیسم و پان ترکیسم در فضای مذهبی
جمهوری آذربایجان و آذری ها نیز نفوذ کرده است.
ایران
در آذربایجان با آنچه روسیه در اوکراین با آن مواجه شد، مواجه
است! اطلاعات نادرستی که در سال های گذشته به ایران رسیده، در
ایجاد وضعیت موجود موثر بوده است و اکنون ایران مجبور است برای
مواجهه با این تهدیدات در جمهوری آذربایجان، هشدار دهد و
رزمایش برگزار کند، زیرا عملاً هیچ اهرم فشار مؤثری از درون در
جمهوری آذربایجان ندارد.
مقامات آذربایجان و ارمنستان بتدریج به سمت ایجاد کریدور
"زنگزور" یا گشایش ارتباطات می روند و از نظر حقوق بین الملل
این حق حاکمیتی این دو کشور است. همه آنها طبق برنامه پیش می
روند. با چنین سیاستی احتمالا ایران در ارمنستان نیز مواضع و
جایگاه فعلی خود را از دست خواهد داد که این موضوع این روزها
خیلی مطرح می شود.
این البته یک روند است و بلافاصله اتفاق نمی افتد، بلکه زمان
می برد. در مورد مسئله اختلافات ارضی، ایران نیز به نوبه خود
موضع خود را قاطعانه اعلام کرد که مرزهای کشورها باید مصون
بماند. ایران به دفاع از تمامیت ارضی ارمنستان برخاست و چندین
هشدار به آذربایجان داد، جایی که موضوع اشغال و الحاق اراضی
ارمنستان از دیرباز در میان مردم مطرح بوده است. اما، ما باید
این واقعیت را نیز در نظر بگیریم که ایجاد یک کریدور از نظر
قانونی به معنای تصرف قلمروهای خود ارمنستان نیست. شاید تهران
اطلاعاتی داشت مبنی بر اینکه باکو قصد دارد منطقه سیونیک
ارمنستان که در آذربایجان به آن زنگزور می گویند را اشغال کند
یا تحت کنترل بگیرد. این خود به تنهایی می تواند شدت نگرانی
ایران را بیان کند.
اما اگر هر دو طرف تحت تاثیر ترکیه که یکی از اعضای ناتو است،
بر سر این دالان توافق کنند، ایران چه خواهد کرد؟ همانطور که
می‌بینید، ارمنستان به تدریج تحت کنترل غرب قرار می گیرد. چطور
می توان مانع آن شد؟ البته، یک پایگاه نظامی روسیه در ارمنستان
وجود دارد و همزمان با هشدار ایران گمان می رود که هیچ کس به
اراضی ارمنستان تجاوز نخواهد کرد. اما، اگر برای ایجاد این
دالان از راه دیگری اقدام کنند، چه؟ حتی به علت حاکمیت
غربگراها بر ارمنستان، این کشور خود می تواند به یک دالان بزرگ
برای دستیابی ناتو به آسیای مرکزی از طریق آذربایجان تحت کنترل
اسرائیل تبدیل شود.
همه این سیاست ها ممکن است در نهایت به مسدود کردن و محاصره
ایران و ایجاد یک تهدید بزرگ برای ایران ختم شود. بر اساس
محاسبات مراکز غربی، روسیه امروز مشغول عملیات ویژه در اوکراین
است که نمی دانیم چقدر ادامه خواهد داشت. بنابراین، مسکو به
هیچ رویارویی در قفقاز جنوبی نخواهد رفت، مگر اینکه کاملاً
ضروری باشد.
همه اینها شرایط مساعدی را برای اسرائیل، ترکیه، بریتانیا و به
طور کلی غرب برای تقویت بیشتر مواضع خود در آذربایجان،
ارمنستان و گرجستان ایجاد می کند.
درگیری های اخیر در مرز ارمنستان و آذربایجان بار دیگر برای بی
اعتبار کردن سازمان پیمان امنیت جمعی و حضور نظامی روسیه در
ارمنستان مورد استفاده قرار گرفت.
رهبری روسیه می خواهد ترکیه را در کنار خود ببیند. داشتن چنین
ترکیه ای که می توان با آن برخی مسائل را حل کرد، بهتر از
ترکیه ای کاملاً خصمانه است. ما باید از میان بد و بدتر، یکی
را انتخاب کنیم و اینها پیامدهای سیاست های سال های گذشته است.
سوال دیگر این است که آیا ترکیه می تواند در مقابل فشارها و
ضربات متحدان ناتو خود مقاومت کند؟ به نحوه تسلیح یونان توسط
آمریکا توجه کنید. اگر حداقل
۲۰
درصد از تحریم هایی که علیه ایران و روسیه اعمال شد، علیه
ترکیه اعمال شود، این کشور به سادگی فرو می پاشد. اقتصاد این
کشور در وضعیت اسفناکی قرار دارد. من بسیار بعید می‌دانم
آنکارا به متحد تمام عیار روسیه و ایران تبدیل شود. من فکر
می‌کنم این غیرممکن است. دولت ترکیه در برابر اقدامات متقابل
احتمالی آنگلوساکسون ها و صهیونیست ها بسیار آسیب پذیر است.
اگر ترکیه همچنان بتواند خود را از قید غرب رها کند، به روسیه
و ایران وابسته خواهد بود.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت ۲۹ اکتبر ۲۰۲۲ |
