با سلام
- اُپك سهم تولید نفت برای هر كشور
را تعیین می کند. هر كشور اگر مصرف داخلی اش اجازه دهد، از نظر
اپك مجاز است كه كل نفت تولیدی خود را هم صادر كند. میزان نفت
صادراتی بستگی به مصرف داخلی هر كشور دارد. مثلا ایران الان
حدود نصف نفت تولیدی خود را در داخل مصرف می كند. مصرف داخلی
عربستان با ثلث جمعیت ایران بسیار زیاد است. عربستان بخشی از
نفت خود را تبدیل به فرآورده كرده و بجای نفت خام، فرآورده
های نفتی مثل بنزین و گازوئیل صادر می كند. از جمله احتمالا طی
سالهای اخیر حتی به ایران هم بنزین می فروخت.
در اپك همیشه دو جناح
بوده است. یكی به سركردگی عربستان كه از حفظ سهم اپك در بازار
(حفظ مشتریان) دفاع می كند و یكی به سركردگی ونزوئلا و ایران
كه از ثبات قیمت نفت دفاع می كنند. این دو دیدگاه تقریبا بهم
نزدیك شده چون كشور های به سركردگی عربستان بعد از جنگ های
خلیج بشدت دچار كمبود منابع مالی شدند.
با این مقدمه بر می گردم
به ماجرای راه اندازی بورس نفت در ایران که بنظرم پشت آن شرکت
های واسطه فروش نفت وابسته به سپاه سنگر گرفته اند. متاسفانه
مسائل مربوط به نفت، از امنیتی ترین مسائل جمهوری اسلامی شده و
حالتی شبیه فعالیت های اتمی را به خود گرفته و این نیست مگر به
دلیل سایه بلند سپاه که روی سر هر دو قرار گرفته است.
راه اندازی بورس فروش
نفت از سالها پیش مطرح بود .
بازاریابی و فروش نفت كه
به شیوه های متفاوت و مبانی قیمتی متعدد و متغیر انجام می گیرد
بسیار پیچیده و مشكل است. بسیاری از تصمیمات باید لحظه ای صورت
گیرد. حتی اشتباهات بسیار كوچك می تواند روزانه ضرر های بسیار
هنگفتی به در آمد كشور و احتمالا به نفع جیب های خاصی باشد.
اگر بورس بتواند این مكانیزم را شفاف كند بد نیست، اما در شکل
و ساختار نیمه نظامی و نیمه امنیتی حاکم بر کشور، چنین شفافیتی
ناممکن است.
در حال حاضر تنها اتفاقی
كه افتاده اینست كه فروش نفت كه تاكنون در اختیار تعداد بسیار
معدودی از كاركنان امور بین الملل نفت در وین بود، عملا به
داخل كشور منتقل شده است. البته فعلا بخش بسیار كوچكی از فروش
روزانه 2 میلیون بشكه ای نفت ایران به بورس آمده است.
حالا ممکن است جای باند
ها عوض شود و سود این بخش به جیب باند های دیگری برود که
وابسته به سپاه اند. تصور كنید فقط یك سنت در قیمت فروش نفت
(یعنی رقم دوم اعشار) روزانه برای 2 میلیون بشكه صادرات برای
بیست سال چقدر می شود. (حدود 160 میلیون دلار) سرداران برای
چنین لقمه چربی خیز برداشته اند. اگر نگاهی به روشهای قیمت
گذاری فروش داشته باشید می بینید موضوع فراتر از یك سنت است و
مچ گیری آنهم بسیار مشكل است. حالا تصور کنید که تمام نفت
ایران در بورس عرضه شود. |