اعتراض ها در سوریه سراسری خواهد شد؟
تظاهرات حکومتی
هندوانه ای زیر بغل "بشار اسد"

موج اعتراضات که از شهر درعا آغاز شد. دفاتر حزب بعث سوریه و تلفن همراه این شهر – که متعلق به اقوام بشار اسد است– به آتش کشیده شد. اکنون مردم با شعارهای ضد حکومتی در شهرهای لاذقیه، حلب و ... به حرکت در آمده اند. دولت معترضان را اغتشاشگر و فتنه‌گر نامید که از کشورهای خارجی دستور می‌گیرند و برخی از رابطان آنها با خارجیان دستگیر شده و به جرم خود اعتراف کرده‌اند. تلویزیون سوریه برخی از اعترافات ادعائی را هم پخش کرد.

این سناریوئی است که باحتمال بسیار زیاد رهبر جمهوری اسلامی و کودتاچی های ایران برای بشار اسد نوشتند. تظاهرات دولتی نیز به توصیه رهبران کودتای 22 خرداد با تعطیل ادارات و مدارس و دانشگاهها و سیاهی لشگری که حزب الله لبنان به دمشق منتقل کرد در دمشق و چند شهر دیگر ترتیب داده شد. بشار اسد با این طناب به چاه رفت، بویژه که این تظاهرات را نشانه حمایت از سیاست های رژیم خود تلقی کرد. او در پارلمان سوریه، سرمست از تظاهرات دولتی حاضر شد و درباره اصلاحاتی که وعده اجرای فوری آنها را داده بود سخن نگفت. بویژه لغو حالت فوق العاده و آزادی احزاب سیاسی و تاسیس احزاب تازه در کشور.

هیچکس نمی داند که چه دست هائی در جمهوری اسلامی، در سوریه و یا در لیبی، حکومت ها را به این شیوه ها فریب میدهند و زمینه شورش مردم را فراهم می کند. البته، اکنون در لیبی مشخص شده که پسر قذافی اسب تراوای نفوذ در کابینه و دولت لیبی و بدست گرفتن سکان های اجرائی بوده است. شماری بی ریشه که عمدتا در امریکا و انگلستان تحصیل کرده بودند به لیبی منتقل شده و با چاپلوسی و وعده حمایت از جانشینی پسر قذافی بجای پدر، لیبی را به کام فاجعه ای بزرگ بردند. فاجعه ای که حتی آلوده به اتم است.

(دراین ارتباط ترجمه دو مقاله از مطبوعات مترقی آلمان را که رضا نافعی ترجمه کرده بخوانید.)

تظاهرات حکومتی در دمشق و چند شهر دیگر سوریه، اکنون مخالفان و ناراضیان سوریه را نیز تشویق به حضور خیابانی و نشان دادن قدرت خود کرده است. امری که تاکنون در شهر "درعا" محدود بود ولی اکنون به شهرهای دیگر کشیده شده است.

بشار اسد که نخست وزیر ترکیه در تماس های مکرر تلفنی خود با وی، به او گوشزد کرده بود فرصت زیادی دراختیار ندارد و باید سریعا دست به اصلاحات و رفرم بزند، اکنون می رود تا این فرصت ها را از دست بدهد. اگر این امر تحقق یابد، آنوقت امریکا که موفق شد از سقوط ارتش مصر و فروپاشی رژیم مبارک جلوگیری کند، به دو پیروزی بزرگ در سوریه و لیبی دست یافته است. دو کشوری که حداقل در زمینه اقتصادی و نان و آب مردم و حفظ استقلال کشور، در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه فرسنگ ها جلوتر بودند و امریکا و غرب توانستند با بهره گیری از ضعف های سیاسی، خشم مردم نسبت به اختناق حاکم و از همه مهم تر، عدم وجود احزاب سیاسی که بتوانند مردم را هدایت کنند، زمینه های شورش کور مردم را فراهم ساخته و خود سوار امواج شوند.

آخرین نمونه از این دست، سوریه است و تظاهرات دولتی. تظاهراتی که نقش فریب حاکمیت را ایفاء کرد. علاوه بر دانش آموزان که مدارس آنها را تعطیل کرده بودند، کارمندان که  تعطیل شده بودند تا در تظاهرات شرکت کنند، نیروهای امنیتی و پلیس و خانواده ارتشیان نیز با لباس شخصی در این تظاهرات شرکت کردند تا معترضان را آشوب طلب اعلام کرده و از بشار اسد حمایت کنند.

حال باید دید، پس از تظاهراتی که ترتیب دادند، همه زندانیان سیاسی آزاد خواهند شد؟ نظام تک حزبی بعد از ۵۰ سال در این کشور به پایان خواهد رسید و احزاب آزاد خواهند شد؟

هیچ نیروی مترقی مایل نیست، سوریه به دام اسرائیل بیفتد، همچنان که مایل نیست لیبی نابود شود. اما ادامه سیاست های کهنه شده و مقاومت در برابر اصلاحات کار را در سرانجام به همانجا نخواهد کشاند که نگرانی نسبت به آن روز افزون شده است؟