|
در ایران یک ستاد شانگهای شکل گرفته که اخیرا نشست آن نیز در
تهران برگزار شد. در این نشست
غریب‌آبادی معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه و عضو هیات
ایرانی مذاکرات اخیر با سه کشور اروپائی شرکت داشت و سخنرانی
کرد. او روی ضرورت فعالیت همه جانبه در بریکس و شانگهای تاکید
کرد و از جمله گفت:
از صحبت‌هایی که واقعاً الان دوستان کردند، من متوجه شدم که
کارهای زیادی در دستگاه‌ها صورت گرفته است؛ یعنی شاید خیلی
بیشتر و فراتر از آن چیزی که بنده تصور می‌کردم. علتش هم این
است که ما احتمالاً کمتر این داده‌ها را با همدیگر به اشتراک
می‌گذاریم.
به جز دو اجلاس وزرای خارجه و رؤسا و سران که ما انجام دادیم،
بقیه اجلاس‌ها تخصصی بوده و شما مسئول اصلی هستید. ما کنار
شماییم. خواهش من این است که اقدامات را برای ما گزارش کنید.
ما تصمیم گرفتیم ماهانه گزارشی در حد سه تا پنج صفحه از
فعالیت‌های دستگاه‌های اجرایی در حوزه شانگهای و بریکس برای
رؤسای سه قوه ارسال کنیم. این کار را از شهریور هم آغاز
کرده‌ایم و خواهش من این است که دوستان به‌صورت ماهانه گزارش
بدهند که چه کارهایی صورت گرفته است.
در مجموعه بریکس و شانگهای شاهد اختلافات و تعارض منافع به
ویژه اگر موضوعی در ارتباط با یکی از کشورهای عضو مطرح می‌شود،
نیستیم و این یک فرصت بسیار خوبی از جمله برای جمهوری اسلامی
ایران فراهم می‌کند. محکومیت تجاوز نظامی علیه ایران از سوی
بریکس و شانگهای نشانه وجود اهداف مشترک است
ما نباید فرصت حضور در این سازمان‌ها را از دست بدهیم. بخش
وسیعی از تعاملات ما در رابطه با سازمان‌های منطقه‌ای و
بین‌المللی، ناظر بر حضور ما در رویدادها و اجلاس‌های شانگهای
و بریکس است. ما در همه سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای حضور
داریم ولی فکر می‌کنم حدود
۷۰
درصد از اجلاس‌هایی که دستگاه‌های داخلی شرکت می‌کنند، منحصر
به بریکس و شانگهای است.
جلسات بعدی این نشست را تبدیل به جلسات تخصصی کرده و
کارگروه‌های تخصصی راه‌اندازی خواهیم کرد تا نشست‌های منظم‌تری
برگزار کنند. نشست ستاد هماهنگی را هم، فصلی یک‌بار، برگزار
خواهیم کرد. ما باید حضور فعال و مؤثری در اجلاس‌های بریکس و
شانگهای داشته باشیم. ویژگی‌های یک حضور مؤثر از همان ابتدا
این است که باید اسنادی را که در رابطه با یک اجلاس مطرح است،
به‌خوبی بررسی کنیم، تاثیرگذاری داشته باشیم و نظر کشورمان را
منطبق با منافع ملی تبیین کنیم. حتماً در هر اجلاسی باید
پیشنهادات عملی و پیشنهاداتی که بتواند بریکس و شانگهای را به
حصول اهداف از پیش تعیین‌شده آن‌ها نزدیک‌تر کند، مواجه باشیم؛
ما باید بتوانیم پیشنهادات عملی داشته باشیم. این ظرفیت در
مجموعه بریکس و شانگهای وجود دارد که پیشنهاداتی که در واقع از
یک بنیه علمی و یک بنیه در واقع تئوریک برخوردار است و یک سند
مفهومی را به دنبال خودش دارد، پیگیری شده و به تصویب برسد و
جنبه عملیاتی پیدا کند.
نکته بعدی، حضور و مشارکت فعال در خود نشست و اجلاس است؛
بالاخره در یک اجلاس بین‌المللی، فرصت فقط در جهت تبیین مواضع
یک کشور نیست و یا امضای یک سند یا صدور برخی مصوبات، بلکه
حضور طیفی از کشورها در آنجا، یک فرصت بسیار خوبی را برای
رایزنی در خصوص موضوعات مورد علاقه و موضوعاتی که منطبق با
منافع ما است، فراهم می‌کند.
اگر اقدام مناسبی صورت گرفته یا دستاورد خاصی حاصل شده، این‌ها
را تا جایی که لازم است باید به اطلاع افکار عمومی برسانیم تا
احساس شود که عضویت ما در این دو مجموعه چه منافعی برای کشور
داشته است. این موضوع بسیار کلیدی است. در حال حاضر در رابطه
با اطلاع‌رسانی و ارتباط با افکار عمومی در حوزه شانگهای و
بریکس مقداری نقصان داریم.
درست است بریکس و شانگهای دو مجموعه سازمانی چند جانبه هستند
اما بخش مهمی از ظرفیت‌های این دو سازمان در کار دوجانبه با
کشورهای عضو قرار دارد. ما نباید کار دوجانبه را فراموش کنیم و
نباید فقط به شرکت در اجلاس‌های شانگهای و بریکس اکتفا نماییم،
بلکه باید برای روابط و تعاملات خود با اعضا و کشورها به‌صورت
دوجانبه برنامه داشته باشیم. در حوزه‌های تخصصی مختلف، اعم از
حوزه‌های حقوقی و قضایی، سیاسی، امنیتی، نظامی و دفاعی، همچنین
حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و تجاری، باید بتوانیم با
اعضا برنامه‌ریزی کنیم، تعاملات داشته باشیم، تبادل هیئت انجام
دهیم، یادداشت تفاهم امضاء و موافقت‌نامه‌های همکاری منعقد
کنیم. این موضوع منحصر به بخش خصوصی نیست؛ بلکه بخش‌ها و
دستگاه‌های اجرایی و دولتی هم باید این مسئله را مدنظر داشته
باشند.
در ماجرای اسنپ‌بک، خوب، چند کشور ادعا کردند که بالاخره از
این سازوکار سوءاستفاده کردند؛ از ظرفیت شورای امنیت
سوءاستفاده کردند که بگویند این تحریم‌ها را برگرداندند؛ اما
از آن سمت، شانگهای و بریکس مخالف هستند؛ گروه دوستان منشور
مخالفت کردند؛
۱۲۱
کشور عضو جنبش عدم تعهد در گزارش نهایی خودشان گفتند که
قطعنامه
۲۲۳۱
در
۱۸
اکتبر باید خاتمه پیدا کند و خاتمه پیدا کرده؛ پس این‌ها
ظرفیت‌هایی است؛ ما باید از این ظرفیت‌ها به خوبی استفاده
بکنیم؛ نه صرفاً راجع به خودمان بلکه در جهت منافع مشترک،
منافع کشورهای مستقل، منافع کشورهای عدم تعهد، منافع کشورهای
در حال توسعه؛ از این اگر نگاه بکنیم، واقعاً کاری که بر عهده
ما است در رابطه با این دو سازمان، بسیار کلیدی و مهم است. در
مجموع، این دو سازمان هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ کمی، هم در
واقع قلمرو و سرزمین و هم جمعیت بخش اعظم جهان را تشکیل
می‌دهند.
حسن این دو سازمان این است که در مجموع، تمامی حوزه‌ها را در
بر می‌گیرد: سیاسی، امنیتی، دفاعی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی،
فرهنگی، بخش خصوصی و بخش دولتی؛ تقریباً جامع است؛ یعنی دو
سازمان خودشان در مجموع با هم می‌توانند یک سازمان بین‌المللی
همه‌جانبه را تشکیل دهند. برای اینکه بتوانیم از ظرفیت این دو
سازمان به نحو احسن استفاده کنیم، باید برنامه داشته باشیم؛
یعنی منتظر نمانیم تا ببینیم چه اجلاس یا رویدادی از دبیرخانه
این دو نشست به اطلاع ما می‌رسد تا برای آن برنامه‌ریزی کنیم.
واقعاً باید از همان ابتدای سال، برنامه سالانه را تدوین کنیم.
هر دستگاه باید برای خود مشخص کند که در استفاده از ظرفیت این
دو سازمان، می‌خواهد به کجا برسد، چه پروژه‌ها و برنامه‌هایی
را می‌خواهد پیگیری یا اجرا کند. این برنامه باید مشخص شود و
به اطلاع ما در وزارت امور خارجه نیز برسد تا بتوانیم به
دوستان در دستگاه‌ها کمک کنیم و این برنامه‌ها را به اجرا
درآوریم.
باید ثابت کنیم و نشان دهیم که دنیا همچنان تحت سیطره برخی
کشورها نیست و فرصت‌های فراوانی وجود دارد، استفاده از همین
ظرفیت سازمان‌هایی مانند بریکس و شانگهای است.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت ۲۱ اکتبر
۲۰۲۵ |
